Μονογαμία

Το πρώτο κείμενο που έγραψα για τον έρωτα, το μακρινό 2006, επισήμαινε το εξής:

Θέλουμε το καλό σεξ να προοιωνίζει, να εξυπακούει ή να συγκεφαλαιώνει έρωτα Νερούδα-Μαγιακόφσκι-Πρεβέρ-Ελυάρ. Θέλουμε ο έρωτας να εξασφαλίζει μια άρτια συντροφική και μακροχρόνια σχέση. Θέλουμε μια μακροχρόνια και σταθερή, και τρυφερή κιόλας — ίσως, σχέση να είναι κεντημένη από σεξ που ανέρχεται από δυνάμεως εις δύναμιν, από το καλό στο καλύτερο. Τα θέλουμε όλα. Γιατί παραμένουμε πάντοτε άνθρωποι. Εάν μάλιστα είμαστε και (μετά Καλβίνον) χριστιανοί, έχουμε και την εξής επιπλέον απαίτηση: θέλουμε το σεξ να συγκεφαλαιώνει και να αντανακλά τη ζέση του έρωτα, που θα τροφοδοτεί έναν άρτιο και συντροφικό γάμο, ο οποίος θα μας πάει στον Παράδεισο εντέλει.

Αργότερα βεβαίως κατάλαβα ότι για τον περισσότερο κόσμο, η εκδοχή αυτού του φορτικού (αν όχι ολοκληρωτικού) ιδεώδους είχε μια πιο χολυγουντιανή γενεαλογία. Έγραφα π.χ. το 2013:

Η αγάπη, από κάτι που περιέγραφε δεσμούς γονικούς και φιλικούς και βαθιάς συζυγικής αφοσίωσης, σύντομα βρέθηκε παντού: στις ανοικονόμητες τρέντυ εκφράσεις, στις εξιδανικευμένες αφηγήσεις γελοίων ερώτων που έμαθαν τον Έλληνα να διαβάζει πεζογραφία, στην περιγραφή οποιουδήποτε δεσμού μεταξύ ανθρώπων. Και η αγάπη έγινε καραμέλα, και μάλιστα κατακόκκινη: το ερωτικό πάθος έπαψε να είναι σκέτο πάθος, με το ζόρι κατέστη και πειστήριο ή ένδειξη αγάπης. Η ερωτική προσκόλληση, η εμμονή του πάθους και οι άγριοι έρωτες έγιναν αγάπες ιερές και καθαγιασμένες — ή έπρεπε να οδηγούν προς τα εκεί, τουλάχιστον. Όσοι προσπαθούσαν να διαχωρίσουν πόθο από έρωτα, από αγάπη και από γάμο, στιγματίστηκαν στα μάτια της νέας κανονικότητας ως κυνικοί, ως άνθρωποι με ψυχολογικά προβλήματα ή έρμαια των παθών τους, ως τσούλες και καψούρηδες.

Το 2025 θα είχα να προσθέσω απλώς το εξής. Σχεδόν σε κάθε μακροχρόνια σχέση έρχεται η στιγμή που πρέπει να διαπραγματευτεί κανείς τον συσχετισμό μεταξύ σχέσης και μονογαμίας. Κατά τη μονοκανονικότητα (κατά τα ετεροκανονικότητα κι ομοκανονικότητα ― αυτό που κάποτε έλεγα μονογονία), αν πληγεί η μονογαμία τότε η σχέση εκπίπτει, ενώ για να μην πληγεί η σχέση επιβάλλεται η μονογαμία.

Βεβαίως, αν η σχέση αξίζει, ίσως και να εκπέσει η μονογαμία: άραγε πόσοι από εμάς είμαστε διατεθειμένοι να χάσουμε ανθρώπους που στέργουμε και με τους οποίους χαιρόμαστε την κοινή ζωή που μοιραζόμαστε, είτε διά ζώσης ή εξ αποστάσεως, επειδή δεν τηρείται ο όρος της μονογαμίας; Δεν ξέρω την απάντηση αλλά μάλλον δεν περιμένετε να τη μάθετε από εμένα. Ενίοτε χρειάζεται να εκπέσει η μονογαμία για να ζήσει και να ανθίσει η σχέση. Η ζωή δεν είναι Χόλυγουντ πάντως και οι σχέσεις δεν είναι σειρές στο Νέτφλιξ…

Τη θλίψη της μονογαμίας χωρίς σχέση δεν θέλω καν να τη σκέφτομαι.

Αυτά τα προφανή (σε έναν ελαφρώς πιο ιδεώδη κόσμο) τέλος πάντων.